نگاره رشنو در نقش برجسته های هخامنشی

  

  رشن‌یشت

رَشن‌یَشت: دوازدهمین یشت اوستا که به گرامیداشت رَشن اختصاص دارد. این یشت جزو اوستای اصیل نیست.

رشن (رشنو)

رَشن: رَشْنو (اوستایی). ایزد دادگری و دارنده ترازوی دادورزی.

نام او در اوستا غالباً با صفت «راست‌ترین/ منظم‌ترین» می‌آید: «هر یک از دو گروه که در آغاز با باوری پاک و بی‌آلایش، آنان را نماز برند، فروهرهای توانای پیروان راستی با همراهی مهر و رَشْن و داموئیش اوپَمَنَه و با همراهی بادِ پیروزمند، به یاری آنان می‌شتابند» (بند ۴۷ فروردین‌یشت). یکی از یشت‌های اوستا به او اختصاص دارد و رشن‌یشت نامیده می‌شود. نام روز هجدهم از ماه (برج) خورشیدی در گاهشماری‌های ایرانی.

نگارۀ رشن (رشنو)

 ایزد رشن  (Rashn)  در اوستا یکی از همکاران امشاسپند امرداد است و گُل منسوب به آن  گُل نسترن است؛ تکرار گل‌هایی که در قاب‌های حاشیۀ نگاره‌ها دیده می‌شوند اشاره به داربست‌های گیاه نسترن دارد که گلی با عطری خوش و آرامش‌بخش است و در میانِ ردیف سروها کاشته شده و به‌عنوان سایه‌بان ِمهمانان ِدر حال انتظار از آن سود جسته می‌شده است. ادامۀ حضور گیاه نسترن به صورت یک باور (برای پاسداری و ماندگاری باغ) را در کتاب " ارشاد الزراعه" قرن دهم هجری قمری نیز می‌توان دید.

شرح تصویر:

تکرار گل در حاشیه قاب‌های مربوط به تالار کوروش به صورت نمادی از داربست‌های نسترن به عنوان سایه‌بان مهمانان در حال انتظار که اشاره دارد به حضور ایزد رشن در این نگاره‌ها.

برگرفته از تصاویر قالب‌های نقوش برجسته ایران، چاپ موزه بریتانیا، 1932.

کشاورزی، خوبچهر، نگرشی نو به نگاره‌های تخت جمشید، مجلۀ  هنری طاووس (نگارۀ  13 از همتن منبع)

مرادی غیاث آبادی، رضا، سایت فرهنگ نامۀ ایران http://irania.ir/about

۳- هنر دوره هخامنشی

 هنر پیش از تاریخ ایران

 

ادامه نوشته