روایت موزه دوران اسلامی

 

موزه دوران اسلامی موزه ملی ایران یکی از غنی ترین موزه های ایران و به گواه کارشناسان از  پربارترین موزه های اسلامی دنیا به شمار می رود.

مجموعه آثار زیبا و چشم نوار هنر ایران پس از اسلام در ساختمانی گردآوری، نگهداری و به نمایش گذاشته شده اند.  که مقدمات ساخت آن در 1322 خورشیدی توسط اوژن آفتاندیلیان همکار آندره گدار، (طراح موزه کلیسای وانک، تالار رودکی(وحدت)، تالار فرهنگ، دانشکده هنرهای زیبا و...) به عنوان موزه مردم شناسی،  طراحی شده بود، آغاز شد.

معماران این بنا را با الهام از معماری ایرانی ـ اسلامی و به  صورت چلیپایی هشت ضلعی طراحی نمودند. اما با  شروع جنگ جهانی دوم کار ساخت و تکمیل بنا متوقف شد و سر انجام در 1332 خورشیدی  بنا با کاربرد اداری و نمایشگاه موقت و برگزاری همایش ها مورد بهره برداری قرار گرفت.

مجموعه آثار هنر اسلامی در طبقه دوم موزه ایران باستان به نمایش گذاشته شده بودند که با توجه به اهمیت موضوع و گسترش مجموعه ها و  در راستای برطرف نمودن نیازهای اموزشی و  پژوهشی تصمیم گرفته شده که موزه ای مستقل ایجاد شود و به همین منظور پس از تغییرات و تجهیز بنا و انتقال آثار موزه دوران اسلامی در دوم آبان ماه 1375 خورشیدی گشایش یافت.

این موزه به مساحت حدود 4000 متر مربع و در سه طبقه  شامل طبقة همکف شامل تالار اجتماعات، سالن نمایشگاه های موقت و بخش های اداری و دو طبقه نمایشگاه دائمی با چیدمان تاریخی و موضوعی  ساخته و مورد بهره برداری قرار گرفت.

فعالیت این موزه به طور مستمر و مداوم 10 سال ادامه داشت.  و در طی این مدت یکی از پربازدیدترین موزه های کشور به شمار می آمد. با تشخیص کارشناسان و در راستای تجهیز و بازنگری در چیدمان و رفع پاره ای از مشکلات فنی موزه در اول تیرماه 1385 تعطیلی موزه شد.

سرانجام پس از فعالیت های گسترده در هشتم شهریور ماه 1394 خورشید موزه با طراحی و چیدمان جدید بازگشایی شد.

آثار موزة دوران اسلامی در دو طبقه به نمایش گذاشته و بر اساس ترتیب دوره های تاریخی چیده شده است. بازدکنندگان این موزه بازدید خود را از طبقة دوم شروع می کنند و سپس در طبقة اول با دیدن تالار قرآن به پایان میرسانند.

مجموع آثار موزة دوران اسلامی  در هفت تالار نمایشگاهی به نمایش درآمده اند تالار صدر اسلام، سلجوقی و ایلخانی در طبقه دوم و تالارهای قرآن، تیموری، صفویه، افشار، زند و قاجار در طبقه اول.

 آن چه درخصوص مجموعه آثار این موضوع حائز اهمیت است، این که بیش تر آثار به نمایش درآمده در این موزه، برگزیدهای از آثارِ حاصل از کاوش های علمی یا مجموعه های معتبری چون آستان شیخ صفی الدین اردبیلی و از جغرافیای ایران می باشد.

آثار فاخر موزه دوران اسلامی عصاره ای از هنرهای ایرانی ـ اسلامی را به نمایش می گذارد که چشم هر بیننده ای را خیره می کند.

فران های نفیس و کوفی نوشته های کهن، سفالینه های نیشاپور و کاشان، دست بافته های کهن ری و اصفهان، شیشه های گرگان، گچبرها و اجرکاری های دوره سلجوقیان، ظروف زرین فام و محراب های عظیم ایلخانیان، کتاب آرایی و نگارگری دوره تیموریان، چینی های آبی و سفید، فرشینه های زربفت صفویان، نقاشی ها و لاکی های دوره زند و قاجار و نقاشی های قهوه خانه ای، همه و همه در این موزه دیده می شوند.

در میان آثار موزه دوران اسلامی نسخه خطی مسالک و ممالک و نیز پنج گنج نظامی در فهرست حافظه جهانی یونسکو ثبت شده اند و 20 اثر دیگر در زمره آثار ملی در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده اند.

https://t.me/IranNationalMuseum